Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης

Το μάθημα αποσκοπεί στην κριτική ανάλυση και κατανόηση της διεθνούς οργάνωσης στο σύγχρονο διεθνές σύστημα. Ερευνά γιατί τα κράτη συνεργάζονται μέσα στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών και το ρόλο που οι οργανισμοί αυτοί διαδραματίζουν στο διεθνές σύστημα. Μελετά επίσης τη δομή, τη λειτουργία και τη νομική φυσιογνωμία διεθνών οργάνων και οργανισμών, με έμφαση στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τη διαμόρφωση πολιτικών. Ως κεντρικό παράδειγμα χρησιμοποιείται το σύστημα του ΟΗΕ. Εξετάζει, μέσα από παραδείγματα, τις κανονιστικικές και επιχειρησιακές δραστηριότητες των διεθνών οργανισμών για να διαπιστωθεί ο βαθμός επιρροής τους στην αντιμετώπιση σύγχρονων προβλημάτων και προκλήσεων. Τέλος, εξετάζει τη στάση της Ελλάδας, αν και σε ποιο βαθμό αξιοποιεί τη συμμετοχή στους διεθνείς οργανισμούς και σε ποιο βαθμό συμβάλλει στην εκπλήωση των στόχων τους. Οι φοιτητές/τριες έχουν επίσης μια πρώτη επαφή με τον τρόπο λειτουργίας των διεθνών οργανισμών μέσα από την προαιρετική συμμετοχή τους σε διαπανεπιστημιακές ασκήσεις προσομοίωσης οργάνων και επιτροπών του ΟΗΕ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών (ThessisMUN, Athens EU Model, Athens COP κ.ά).

Περιεχόμενο μαθήματος

1. Ορισμός και αντικείμενο της διεθνούς οργάνωσης. Ιστορική αναδρομή: από τη διπλωματία των διασκέψεων στους διεθνείς οργανισμούς. Η θεσμοποίηση των διεθνών σχέσεων.
2. Ο πρώτος παγκόσμιος πολιτικός οργανισμός: Η Κοινωνία των Εθνών.
3. Το φαινόμενο των διεθνών οργανισμών στη σύγχρονη εποχή. Διεθνής οργάνωση και παγκόσμια διακυβέρνηση. Διάκριση από άλλες μορφές συνεργασίας.
4. Το σύστημα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
5. Η συμμετοχή στους διεθνείς οργανισμούς. Η ιδιότητα του μέλους. Άλλες μορφές (τυπικής και άτυπης) συμμετοχής.
6. Τα όργανα των διεθνών οργανισμών και οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
7. Η αυτονομία των διεθνών οργανισμών: η διεθνής νομική προσωπικότητα. Διοικητικά όργανα και υπάλληλοι, προνόμια και ασυλίες των διεθνών οργανισμών.
8. Οικονομικές κρίσεις και οι θεσμοί του Bretton Woods: παρελθόν, παρόν και μέλλον.
9. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και διαχείριση πανδημιών.
10. Περιφερειακή οργάνωση στην Ευρώπη: Συμβούλιο της Ευρώπης, ΟΑΣΕ.
11. Περιφερειακή οργάνωση στον υπόλοιπο κόσμο: Αφρικανική Ένωση, Παναμερικανική Ένωση, NAFTA, ASEAN.
12. Η Ελλάδα στους διεθνείς οικουμενικούς οργανισμούς
13. Η Ελλάδα στους περιφερειακούς οργανισμούς

Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια αναμένεται να γνωρίζουν και να κατανοούν:

1. το ρόλο και τη σημασία των διεθνών οργανισμών στο σύγχρονο διεθνές σύστημα
2. τα κριτήρια διάκρισης των διεθνών οργανισμών από άλλες μορφές διεθνούς συνεργασίας
3. τον τρόπο λειτουργίας και λήψης αποφάσεων των διεθνών οργάνων και οργανισμών
4. τις σχέσεις των διεθνών οργανισμών με τα κράτη μέλη και μη μέλη
5. να διαβάζουν και να κατανοούν τα κείμενα των διεθνών οργανισμών (ιδρυτικές συνθήκες, αποφάσεις, διακηρύξεις κ.ά.).

Προτεινόμενα συγγράμματα

1. Α. Μπρεδήμας, Γ. Κυριακόπουλος, Δίκαιο διεθνών οργανισμών, Νομική Βιβλιοθήκη, Αθήνα, 2016.
2. Π. Νάσκου-Περράκη, Κ. Αντωνόπουλος, Μ. Σαρηγιαννίδης, Δίκαιο διεθνών οργανισ­μών, Εκδόσεις Θέμις, Αθήνα, 2014.

Ενισχυτική βιβλιογραφία

1. Μ. Mazower, Κυβερνώντας τον κόσμο: Η ιστορία μιας ιδέας, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2013.
2. I. Klabbers, An Introduction to International Institutional Law, 2^nd ed., Cambridge University Press, Cambridge, 2012.

Περισσότερες πληροφορίες και υλικό υποστήριξης στις σελίδες του ηλεκτρονικού μαθήματος.