Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης

Το μάθημα παρέχει μια επισκόπηση του πεδίου των οργανωμένων ομάδων συμφερόντων και εξετάζει τον ρόλο της επιρροής/πίεσης στην πολιτική (στρατηγικές λόμπι) με συγκριτικό και διεπιστημονικό τρόπο (πολιτικές επιστήμες, διεθνής πολιτική και πολιτική κοινωνιολογία). Εξετάζει τη γένεση, την εξέλιξη και τον μετασχηματισμό των ομάδων συμφερόντων στις σύγχρονες δημοκρατίες. Παρουσιάζει τις κύριες πτυχές του φαινομένου όπως έχει αναπτυχθεί στην Ευρώπη και αλλού στον κόσμο και διερευνά πώς ταιριάζουν στην πολιτική και δημοκρατική διαδικασία. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επιρροή μέσω της διαμεσολάβησης, της διαβούλευσης, της ενημέρωσης και των ομάδων συμφερόντων στο σχεδιασμό σύγχρονων δημόσιων πολιτικών καθώς και στη σχέση τους με τις κρατικές δομές, καθώς και με ευρωπαϊκούς και διεθνείς θεσμούς. Το μάθημα αναδεικνύει τα κύρια θεωρητικά ρεύματα και τις ερευνητικές μεθόδους στο συγκεκριμένο πεδίο ανάλυσης, ενώ συζητά συγκεκριμένες περιπτωσιολογικές μελέτες.

Διαλέξεις

1. Ομάδες συμφερόντων και δημόσιες υποθέσεις: ιστορικοί σχηματισμοί, εξέλιξη και ταυτότητα ηθοποιών.
2. Η έννοια της κοινωνίας των πολιτών και των δικτύων πολιτικής. Θεωρίες σχηματισμού ομάδων συμφερόντων.
3. Ο ρόλος του λόμπι στις σύγχρονες δημοκρατίες: στρατηγικές επιρροής και διαπραγματευτική δύναμη ομάδων συμφερόντων.
4. Ο ρόλος των ομάδων συμφερόντων στις διαπραγματευτικές διαδικασίες και στη λήψη αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Λόμπι και διπλωματία: κράτη-λομπίστες και δημόσια (και ψηφιακή) διπλωματία, λομπίστες στην υπηρεσία του κράτους, θεσμοί μεταξύ λόμπι και διπλωματίας.
6. Ομάδες συμφερόντων και λόμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες.
7. Αιχμαλωσία ισχύος στην ψηφιακή εποχή: η περίπτωση της Silicon Valley
8. Κρατικός έλεγχος και λόμπι στην Κίνα.
9. Διακρατικές ομάδες συμφερόντων και παγκοσμιοποίηση
10. Το πρόβλημα της ρυθμιστικής και γνωστικής «σύλληψης». Οι πολιτικές χρήσεις της τεχνογνωσίας και της επιστήμης.
11. Το πρόβλημα της σύγκρουσης συμφερόντων. Η σύγκλιση δημόσιου και ιδιωτικού χώρου.
12. Ιδιωτικά συμφέροντα και δημόσιο συμφέρον. Πολίτης κατά του λόμπι, των καταγγελιών και του δημόσιου συμφέροντος.
13. Νομική ρύθμιση lobbying και διαφάνεια. Κανονισμός για το λόμπι στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η διδασκαλία του μαθήματος αποσκοπεί :

• στην κατανόηση της ιστορικής εξέλιξης, ανάπτυξης και της ευρύτερης σημασίας του ρόλου των ομάδων συμφερόντων στην ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική.
• στην απόκτηση βασικών γνώσεων σε συγκριτική προοπτική σχετικά με τo προφίλ, τον τρόπο λειτουργίας και δράσης των εμπλεκόμενων δρώντων (οικονομικοί, επιχειρηματικοί, επαγγελματικοί, συμβουλευτικοί δρώντες κτλ.).
• στην εξοικείωση με βασικές έννοιες, θεωρητικά εργαλεία και προσεγγίσεις που αναπτύσσονται στο συγκεκριμένο πεδίο έρευνας.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής:

• είναι σε θέση να διακρίνει τις βασικές διαφορές μεταξύ των εκάστοτε προτύπων δράσης των ομάδων συμφερόντων αλλά
• Γνωρίζει τα βασικά χαρακτηριστικά κανονιστικών πλαισίων λογοδοσίας και διαφάνειας κάνοντας αναφορά σε αντίστοιχα παραδείγματα από την ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία.
• αποκτά βασικές ερευνητικές δεξιότητες στο πεδίο της διεπιστημονικής ανάλυσης του εν λόγω πολιτικού φαινομένου.

Περισσότερες πληροφορίες και υλικό υποστήριξης στις σελίδες του ηλεκτρονικού μαθήματος.